Ένα καινούργιο βιβλίο μου κίνησε το ενδιαφέρον και θα ήθελα να το αγοράσω. Εκδόθηκε πρόσφατα με τίτλο Ο Σιωπηλός Θεός από τον Marjo Korpel και Johannes de Moor. Διαβάζοντας την κριτική της Lena-Sofia Tiemeyer είδα πως το βιβλίο ερευνά πως διάφοροι αρχαίοι συγγραφείς της Βίβλου αλλά και άλλων κειμένων της αρχαίας Εγγύς Ανατολής αντιλαμβάνονται την σιωπή του Θεού. Αυτό είναι θέμα που απασχόλησε θεολόγους και φιλοσόφους, αλλά, οι συγγραφείς εξερευνούν τον χειρισμό αυτού του θέματος και στη λογοτεχνία, στο φιλμ, στο θέατρο κτλ.
Για να καταλάβει κανείς τι σημαίνει «σιωπή του Θεού» πρέπει πρώτα απ’ όλα να καταλάβει πως ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται την «επικοινωνία του Θεού», και αυτό είναι ένα σημαντικό κομμάτι της μελέτης τους.
Η εκτενής τους έρευνα, κυρίως μέσα από τη Βίβλο και κείμενα της αρχαίας Εγγύς Ανατολής, φανερώνει το εξής ενδιαφέρον με το οποίο καταλήγουν:
Οι άνθρωποι είναι οι συνεργάτες του Θεού και η ενεργή συμμετοχή στο θείο έργο είναι απαιτούμενη προϋπόθεση. Χωρίς την ανθρώπινη πρωτοβουλία, η ικανότητα του Θεού να βοηθήσει τους ανθρώπους είναι περιορισμένη. Επίσης, οι άνθρωποι πρέπει να είναι οι μάρτυρες του Θεού επάνω στη γη. Η δική τους μαρτυρία μετατρέπει ένα σιωπηλό Θεό σε ένα Θεό που επικοινωνεί. Αντιστρόφως, τα ερωτήματα σχετικά με τη σιωπή του Θεού μπορούν να μετατραπούν σε ερωτήματα για τη σιωπή των πιστών Του. Για παράδειγμα, η συνηθισμένη ερώτηση για το που βρισκόταν ο Θεός στο Ολοκαύτωμα μετατρέπεται στην ερώτηση «γιατί τόσο λίγοι πιστοί διαμαρτυρήθηκαν δημοσίως ενάντια σε τέτοιες βαρβαρότητες;» (σελ. 303)
Αν και δεν συμφωνώ με όλα όσα συμπεραίνουν, άρχισα να σκέφτομαι διάφορα περιστατικά ανθρώπων που βίωσαν και βιώνουν τη σιωπή του Θεού. Αρχικά, θα ήθελα να πω ότι το βίωμα της σιωπής του Θεού στον πιστό ή της «απουσίας» του Θεού δεν είναι ενδεικτικό μιας ρηχής πνευματικότητας. Το αντίθετο. Το βίωμα της σιωπής του Θεού είναι το αποκορύφωμα της πνευματικότητας του ανθρώπου. Είναι η κορύφωση που ο ίδιος ο Ιησούς βίωσε στο σταυρό, στην πιο σημαντική στιγμή της επίγειας ζωής του, αυτήν της εγκατάλειψης του Πατέρα. Ένα βίωμα απαραίτητο στην πορεία του πραγματικού ακόλουθου του Χριστού. Στο παράδειγμα του Χριστού, ήταν σ’ αυτήν ακριβώς τη στιγμή που ο Πατέρας ήταν παρών όσο ποτέ «συμφιλιώνοντας τον κόσμο στον εαυτό Του» (Β΄ Κορ 5:19). Η στιγμή της «εγκατάλειψης» του Θεού ήταν η στιγμή που κατεργάστηκε έργο ασύγκριτης εμβέλειας σε σχέση με τα ορατά και χειροπιαστά θαύματα που ενήργησε στον Ιησού νωρίτερα στη ζωή του.
Επομένως, το βίωμα της σιωπής του Θεού δεν είναι ενδεικτικό της απουσίας του έργου του Θεού στην ιστορία, στη ζωή μας και στους γύρω μας, μέσα στο σκοτάδι.
Πως σπάει η σιωπή; Παρατηρώντας γνωστούς μου, η σιωπή του Θεού σπάει συνήθως μέσα από τους πιστούς Του. Όταν ένας απ’ αυτούς έρχεται να μου πει ένα λόγο απ’ τον Θεό, όταν έρχεται να με βοηθήσει σε μια ανάγκη μου, όταν έρχεται να με υπερασπιστεί στην αδικία που βιώνω, συμπεραίνω ότι ο Θεός με άκουσε και απάντησε!
Η σιωπή, όμως, των αδελφών μου φαντάζει ως σιωπή του Θεού. Τι κάνω τότε; Ζητώ από τον Θεό να παρακάμψει τον λαό Του και να με βοηθήσει με άλλο τρόπο ή ζητώ από τον Θεό να κινήσει το λαό Του στην εκπλήρωση του ρόλου τους; Πράγματι, ήταν μεγάλο το ρίσκο του Θεού να ταυτίσει το όνομά Του με τον λαό Του, αλλά αυτή ήταν η επιλογή Του, να είμαστε εμείς η εικόνα Του.
Όταν ακούω σήμερα τον κόσμο να ρωτάει «που είναι ο Θεός;», αυτή, στην πραγματικότητα, δεν είναι ερώτηση ενάντια στον Θεό. Ας μη ξοδεύω όλες μου τις ενέργειες για να απαντήσω απολογητικά σ’ αυτήν. Η ερώτηση απευθύνεται στον λαό Του. «Που είναι ο λαός του Θεού σήμερα;» Όταν ακούς τον κόσμο να λέει «ο Θεός είναι κακός ή δεν ενδιαφέρεται» για σένα μιλάει, για μένα, για το σώμα Του, για τον λαό Του.
Όπως σπάει ο Θεός την σιωπή Του στη δική σου ζωή μέσω των αδελφών σου, έτσι θα σπάσεις κι εσύ τη σιωπή του Θεού στον κόσμο, ερχόμενος προς αυτούς…
4Torah 